Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου 2009

Όρια

Τα όρια υπάρχουν από τότε που υφίσταται και η ανθρωπότητα και σαν φιλοσοφία τους έχουν τον περιορισμό και τη σηματοδότηση του τέλους, του “μέχρι εδώ κι όχι παραπέρα”. Υπάρχουν παντού γύρω μας. Από τον υλικό κόσμο μέχρι και τα πιο απόκρυφα σημεία του υποσυνείδητου. Τα θέτουμε εμείς για εμάς ή για τους άλλους, όπως επίσης να είναι ορισμένα από τους άλλους οπότε συνήθως καλούμαστε να τα σεβαστούμε και τέλος υπάρχουν και τα όρια τα οποία υπάρχουν ήδη μέσα μας, τα οποία αφορούν τις δυνατότητες μας, με τη μόνη διαφορά όμως ότι σε αυτή την περίπτωση τα ανακαλύπτουμε, δεν τα ορίζουμε.
Τα όρια λοιπόν σηματοδοτούν το τέλος κι εμείς με τη σειρά μας πρέπει να τα υπακούμε, μέχρι που κάποιος είπε απλά : “Ξεπέρασε τα όριά σου”. Τι μπορεί να σημαίνει κάτι τέτοιο; Εδώ προφανώς δε μιλάμε για τεχνητά όρια, αλλά για εκείνα τα όρια τα οποία θέτουμε για τον εαυτό μας, για τις δυνάμεις μας, για τα όνειρα και τις φιλοδοξίες μας . όπως επίσης για τα όρια που ανακαλύπτουμε, όπως για παράδειγμα τα όρια της υπομονής μας.
Ωραία όλα αυτά θα μου πείτε, τα ξέρουμε. Πώς όμως και γιατί στο φινάλε να τα ξεπεράσουμε; Γιατί να μη τα σεβαστούμε και να μην υπακούσουμε τη σημασία τους; Αφού είναι εκεί για να προειδοποιήσουν ότι δεν πάει (πάμε) παραπέρα. Ναι, εδώ όμως πρόκειται για δύο συγκεκριμένες κατηγορίες: εκείνα που θέτουμε εμείς κι εκείνα που αντιμετωπίζουμε καθ’ οδών. Και οι δύο προέρχονται από εμάς για εμάς άρα κι εμείς μπορούμε να τις μεταβάλλουμε.
Σε οτιδήποτε κι αν κάνουμε σχεδόν ευθύς εξ’ αρχής ορίζουμε το μέχρι πού μπορούμε να φτάσουμε, μέχρι ποιο σημείο θα καταβάλουμε προσπάθεια. Ακόμα κι να δεν το σκεφτούμε, υποσυνείδητα το ξέρουμε. Αυτός είναι κι ο λόγο που από την αρχή υιοθετούμε μία κάποια συγκεκριμένη στάση απέναντι στα πράγματα και τις καταστάσεις. Ποιος είναι όμως ο λόγος που το κάνουμε αυτό; Πρώτον, ίσως γιατί έχουμε αντιμετωπίσει το μέχρι πού μπορούμε να φτάσουμε από την προηγούμενη προσπάθεια, οπότε επιλέγουμε κάτι το οποίο θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε σύμφωνα με την εμπειρία μας. Μία άλλη πιθανότητα είναι το να αποφεύγουμε να πάμε σε άγνωστα μονοπάτια . φοβόμαστε γιατί δεν βλέπουμε ούτε μια ακτίνα φωτός και όλα είναι τελείως ασαφή. Τέλος, μπορεί απλά να μη θέλουμε να προσπαθήσουμε.
Η ζωή μας είναι ένα ευρύτερο σύνολο συνεχών προκλήσεων. Αντιμετωπίζοντάς τις αποκτάμε πείρα. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο καταβάλουμε σημαντική προσπάθεια, κουραζόμαστε, μπορεί ακόμα και να χάσουμε αλλά μπορεί και να κερδίσουμε. Στη συνέχεια όμως, όταν πια έχουμε φτάσει σε κάποιο σημείο όπου στεκόμαστε νικητές, επαναπαυόμαστε και εκεί συνήθως ορίζουμε και το πρώτο «ως εδώ». Δεν σκεφτόμαστε ότι στο σημείο αυτό είμαστε μόνο στη μέση, κι ίσως και πιο πίσω, της διαδρομής. Απλά θεωρούμε ότι είμαστε μια χαρά κι αυτό λόγω του ενθουσιασμού της τελευταίας επιτυχίας. Πιστεύουμε πως δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να περάσουμε αυτό το σημείο, το οποίο εκλαμβάνουμε ως σημείο αναφοράς, μιας και δεν ξέρουμε αν κάτι τέτοιο είναι ασφαλές και δε θέλουμε να διακινδυνέψουμε τον πολυπόθητο τίτλο του νικητή για εκείνον το αποτυχημένου.
Στην άλλη όχθη, υπάρχουν όπως είπαμε, τα όρια που ανακαλύπτουμε κατά τη διάρκεια των προσπαθειών μας. Αυτά είναι και τα πιο δύσκολα στο θέμα της αντιμετώπισης μιας και το να ξεπεράσουμε είναι πολύ ιδιαίτερο και σκληρό μιας και εδώ μιλάμε για αντιδράσεις που εκφράζονται στο σώμα και την ψυχή μας. Το καταλαβαίνουμε ότι δεν μπορούμε άλλο στις εξαντλημένες δυνάμεις μας. Το αισθανόμαστε ότι από αυτό το σημείο και μετά δεν μπορούμε εύκολα να ελέγξουμε τον εαυτό μας. Το νιώθουμε όλο αυτό βαθιά μέσα στην ψυχή μας. Υπάρχουν και οι περιπτώσεις στις οποίες δεν μπορούμε και δεν πρέπει να πιέσουμε περεταίρω την κατάσταση, αλλά στην περίπτωση που παρά όλα αυτά καταφέρουμε να τα ξεπεράσουμε, συνήθως μας περιμένει σπουδαία επιβράβευση.
Αφού λοιπόν σκεφτούμε τα παραπάνω μας γεννάται η εύλογη ερώτηση του πώς και του γιατί να βάλουμε τον εαυτό μας σε τέτοιου είδους διαδικασίες; Αρχικά το πώς είναι απλό όσο αφορά την διαδικασία επίτευξής του. Ανεβάζουμε τον πήχη, τουλάχιστον στο μυαλό μας και προσπαθούμε να υπολογίζουμε αυτή τη “διαφορά ύψους” σε ό,τι κι αν κάνουμε, από το πιο ασήμαντο έως το πιο σημαντικό. Με τον καιρό μας γίνεται συνήθεια και πλέον αντιμετωπίζουμε και κινούμαστε μέσα στις καταστάσεις με άλλον αέρα και άλλα standards. Η αρχή είναι το δύσκολο. Άπαξ και γίνει μία φορά και δούμε ότι τα καταφέρνουμε, η συνέχεια γίνεται πιο απλή. Ίσως να αμφισβητήσουμε της δυνατότητές μας, αλλά εδώ το θέμα δεν είναι τόσο το να μπορούμε, αλλά το κατά πόσο θέλουμε και είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε θυσίες και να προσπαθήσουμε. Τα θέλω μας είναι τελικά εκείνα που μας επηρεάζουν περισσότερο στο αν θα κάνουμε κάτι ή όχι. Θέλουμε λοιπόν να πάμε παραπάνω; Ίσως να πιστεύουμε ότι είμαστε μια χαρά και όντως, δεν σημαίνει ότι αποφασίζουμε να κάνουμε κάτι μόνο όταν τα πράγματα δεν είναι καλά. Ποιος όμως δε θέλησε κάτι καλύτερο, κάτι περισσότερο; Καλώς ή κακώς (μάλλον καλώς), τα περισσότερα στη ζωή πρέπει να τα διεκδικήσουμε και να αγωνιστούμε για να τα αποκτήσουμε στο τέλος. Πρέπει να καταβάλουμε προσωπική προσπάθεια, κάτι το οποίο συνήθως, δυστυχώς, το αποφεύγουμε.
Όσο για το γιατί, είναι περισσότερο θέμα χαρακτήρα. Αφορά το κατά πόσο είμαστε από εκείνους που πραγματικά θέλουν να πετύχουν τα όνειρα τους και μετατρέπουν τις όποιες φιλοδοξίες τους σε στόχους, τους οποίους τελικά επιτυγχάνουν. Σε αυτό το σημείο παίζει ρόλο η εσωτερική δύναμη που κρύβει ο καθένας μέσα του . η δύναμη της ελπίδας και της θέλησης που συνεχώς φουντώνει σαν τη φλόγα μέσα στην ψυχή μας.
Όπως διάβασα κάπου: “If you don’t push your limits, you’re not going far enough”. Αυτή είναι κι η αλήθεια. Αν δεν ξεπεράσεις τα όριά σου, τους φόβους και τις αμφιβολίες σου, το μόνο που θα καταφέρεις είναι να σταματήσεις εκεί που σταματάνε όλοι. Πιστεύω ότι είναι λίγοι εκείνοι οι οποίοι συνειδητά δεν θέλουν, ή καλύτερα δεν τους αφορά να κάνουν κάτι παραπάνω και απλά τελικά το μόνο που θέλουν είναι να βολευτούν σε μια ασφαλή πραγματικότητα. Και ακόμα κι αυτοί οι συγκεκριμένοι άνθρωποι ίσως τελικά αν κοιτάξουν πιο προσεκτικά την πορεία τους, να καταλάβουν ότι δεν έχουν αυτό που είχαν ονειρευτεί για τη ζωή τους και να “επαναστατήσουν” στον ίδιο τους τον εαυτό, βάζοντας μπροστά το “θέλω” της ψυχής τους και αγνοώντας εκείνο της λογικής. Έτσι είναι. Όταν συνειδητοποιούμε ότι μπορούμε περισσότερα από αυτά που έχουμε και ότι είμαστε ικανοί έστω και για ένα μόνο βήμα παραπάνω, πεισμώνουμε. Γιατί να μην προσπαθήσουμε να αλλάξουμε εμείς σαν άνθρωποι; Γιατί να μην πούμε στον εαυτό μας “ΘΕΛΩ”, “ΜΠΟΡΩ”. Γιατί να μην προσπαθήσουμε να αποβάλλουμε την ανασφάλεια μας; Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να βρούμε το χαμένο ενθουσιασμό μας, και με αυτόν να συνεχίσουμε.
Παρ’ όλα αυτά, θα πρέπει να γνωρίζουμε πως εξ’ αρχής θα υπάρξουν πολλά εμπόδια. Θα χρειαστεί να σωπάσουμε, να αφήσουμε σχόλια και καταστάσεις να περάσουνε ασχολίαστα, να αντιμετωπίσουμε γνώμες που θα μας λένε να σταματήσουμε και ανθρώπους που για τους δικούς τους λόγους, είτε έμμεσα είτε άμεσα, θα προσπαθήσουν να μας εμποδίσουν και να μας πείσουν ότι κάναμε λάθος επιλογή. Θα χρειαστεί να απορρίψουμε συμβουλές και να φανούμε “ξεροκέφαλοι” και πεισματάρηδες. Δεν μας αφορά όμως το πώς θα μας χαρακτηρίσουν οι διάφοροι, αλλά αντιθέτως θα αντλούμε δύναμη από εκείνους που είναι πραγματικά δίπλα μας, που μας στηρίζουν. Από εκείνους που αναγνωρίζουν στα μάτια μας τη φλόγα της θέλησης και της δύναμης η οποία πηγάζει από μέσα μας. Και αυτό είναι αρκετό.
Θα χρειαστεί επίσης, να έρθουμε αντιμέτωποι με ανθρώπους που είτε λόγω της διαφορετικής φιλοσοφίας τους για τη ζωή είτε επειδή ζηλεύουν που εκείνοι δεν έχουν βρει τη δύναμη να επιβληθούν στον εαυτό τους, βλέποντας την υπερπροσπάθεια που κάνουμε, με ύφος που εκφράζει λύπηση , “Το καημένο κουράζεται”, ή με το ύφος του υπεράνω που ξέρει να “ζει” θα μας πουν: “Καλά τι κάνεις; Εσύ δε ζεις, απλά επιβιώνεις στο τρέξιμο. Παράτα τα όλα και ζήσε τη ζωή σου. Κοίτα εμένα”! Τέτοιους ανθρώπους θα αντιμετωπίζουμε σχεδόν επί μονίμου βάσεως. Εδώ χρειάζεται προσοχή! Πολύ πιθανό τη στιγμή που τα ακούμε όλα αυτά, να νιώσουμε τύψεις που “θυσιάζουμε” τη ζωή μας στο βωμό της επιτυχίας ενώ θα μπορούσαμε κι εμείς να διασκεδάζουμε όπως μας επιδεικνύουν οι “φίλοι” μας, και πολύ λογικό να νιώσουμε έτσι, ειδικά αν είμαστε κουρασμένοι σε οποιονδήποτε τομέα. Δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε το γεγονός ότι αυτό το μοτίβο ζωής είναι πιο διασκεδαστικό και πιο όμορφο, αλλά σε 10-20 χρόνια ποιος λέτε ότι θα βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση; Ούτως ή άλλως, η πραγματική ομορφιά δεν βρίσκεται μόνο στην προσωρινή καλοπέραση, αλλά και στη διαδρομή για την κορυφή.
Προσωπικά θεωρώ τους εν καιρώ στόχους ως το βασικό νόημα της ζωής. Και λέγοντας στόχους δεν εννοώ μόνο να καταφέρουμε να αποκτήσουμε κάτι υλικό ή το να εξελιχθούμε στη δουλειά μας . στόχος είναι και η αγωνία του γονιού να είναι σωστός απέναντι στο παιδί του . στόχος είναι και αυτό που νιώθει ένα μικρό παιδί που μαθαίνει να περπατάει! Όλα αυτά λοιπόν, δίνουν νόημα σε ό,τι κάνουμε γιατί μας δίνουν την προοπτική της εξέλιξης. Μόλις κατακτήσουμε κάποιον από τους στόχους μας αφενός απολαμβάνουμε τα κεκτημένα και αφετέρου παίρνουμε κουράγιο για να συνεχίσουμε. Ακόμα και σε περίπτωση αποτυχίας, που σίγουρα ναι, θα μας αιφνιδιάσει αντί να τα παρατήσουμε, πρέπει να τη αποδεχτούμε ως γεγονός, χωρίς αυτό να αναιρεί τα συναισθήματα της λύπης και της απογοήτευσης, αλλά μετά θα πρέπει να πατήσουμε ξανά στα πόδια μας και να πάμε παρακάτω όντας πιο προσεκτικοί.
Βρίσκουμε μια διαφορετικού είδους γοητεία στο όνομα της εξέλιξης και της επιτυχίας. Γιατί να μείνουμε στάσιμοι ενώ μπορούμε να φτάσουμε στην κορυφή; Όλα μετά θα είναι εντελώς διαφορετικά από εκεί επάνω. Και μόνο το γεγονός ότι θα τα κοιτάμε πια όλα από ψηλά, μας δίνει μια πολύ καλύτερη και πληρέστερη άποψη των πραγμάτων. Και πάλι, ακόμα κι αν δεν φτάσουμε εκεί που αρχικά θέλαμε, σίγουρα θα είμαστε ψηλότερα από το σημείο όπου ξεκινήσαμε. Για όλα αυτά όμως, το μόνο που τελικά είναι απαραίτητο είναι και το μόνο που παραλείπουμε και αποφεύγουμε να κάνουμε . να πιστέψουμε στον εαυτό μας και στις δικές μας δυνάμεις!
Ώρες ώρες δεν μπορώ να καταλάβω τι είναι εκείνο που φοβόμαστε περισσότερο. Πρώτα, δεν ξεκινάμε γιατί φοβόμαστε κάποια πιθανή αποτυχία. Αν ξεκινήσουμε, τα παρατάμε γιατί βλέπουμε ότι αδυνατούμε να τους ευχαριστήσουμε όλους στη ζωή μας και νιώθουμε υπεύθυνοι για το ότι γίνεται μιας κι εμείς είμαστε εκείνοι που άλλαξαν τρόπο ζωής. Δε σκεφτόμαστε πως ότι κι αν κάνουμε κάποιοι, είτε από τη μία πλευρά είτε από την άλλη θα μείνουν δυσαρεστημένοι. Γιατί πρέπει να μας τρομάζει κάτι τέτοιο; Γιατί προσπαθούμε συνεχώς να πείσουμε τον εαυτό μας ότι για τον ένα ή τον άλλο λόγο δεν μπορούμε; Γιατί πρέπει πάντα να μας επηρεάζει, έστω και υποσυνείδητα η γνώμη των άλλων; Το ότι δε θα είναι ποτέ όλοι ικανοποιημένοι είναι δεδομένο. Αν είμαστε στην αρχή της προσπάθειας μας κάποιοι ίσως απογοητευτούν και εκνευριστούν με το γεγονός ότι δεν έχουμε πια τον ίδιο ελεύθερο χρόνο. Αν πάλι αποφασίσουμε να σταματήσουμε γιατί δεν αντέχουμε και ενδώσουμε στην πίεση των πρώτων, γιατί περί πίεσης μιλάμε, κάποιοι άλλοι θα απογοητευτούν και μάλιστα περισσότερο, που φανήκαμε αδύναμοι απέναντι στις περιστάσεις. Ας κάνουμε ό,τι θέλουμε, αλλά πρέπει να είμαστε σίγουροι πως πάντα θα αντιμετωπίζουμε κάποιον αντίλογο. Αυτή είναι και η πρώτη ίσως παγίδα που μπορεί να αντιμετωπίσουμε, γιατί αν αφήσουμε στη μέση την προσπάθειά μας για την οποιονδήποτε αιτία, εμείς είμαστε εκείνοι που θα απογοητευτούν περισσότερο από τον καθένα και αυτό είναι το χειρότερο, γιατί ίσως να μην το συγχωρήσουμε ποτέ στον εαυτό μας. Δεν ξέρω να πω ποιο είναι το κλειδί για την επιτυχία, αλλά σίγουρα το κλειδί για την αποτυχία είναι το να είμαστε ευάλωτοι και να προσπαθούμε συνεχώς να ικανοποιούμε το “θέλω” του καθενός εκτός τελικά από το δικό μας.
Ανακεφαλαιώνοντας, το καλύτερο, ή έστω το πιο απλό (απλά περίπλοκο) είναι το να αφήνουμε τα όρια, σε όποιον τομέα κι αν είναι αυτά, ανοιχτά και να είμαστε ευέλικτοι έτσι ώστε να είμαστε ικανοί ανά πάσα στιγμή να δράσουμε χωρίς κανένα περιορισμό. Το μοναδικό πράγμα ουσιαστικά που μπορεί να μας εμποδίσει είναι ο ίδιος μας ο εαυτός. Το θέμα είναι αν και κατά πόσο θα το επιτρέψουμε. Έχουμε τη δύναμη! Ας βγάλουμε επιτέλους τις παρωπίδες και ας κοιτάξουμε τον ορίζοντα γύρω μας ελεύθερα. Τόσες ευκαιρίες είναι εκεί για εμάς. Ας ξαναβρούμε το χαμένο ενθουσιασμό μας, γιατί η ενθουσιώδης ψύχη είναι εκείνη που βλέπει ευκαιρίες παντού και τις εκμεταλλεύεται. Πρέπει να νιώσουμε ελεύθεροι. Είμαστε ελεύθεροι! Πρέπει να απαιτήσουμε από τον εαυτό μας να είναι ο καλύτερος, να είναι ηγέτης, γιατί μόνο τότε θα είμαστε σε συνεχή διαδικασία προσπάθειας και μόνο τότε είναι που θα δούμε το τοπίο να αλλάζει. Γιατί μόνο ένας ηγέτης πιστεύει πραγματικά σε αυτό που κάνει και το καταφέρνει. Η ζωή μας η ίδια είναι το μήνυμα και η απόδειξη για ό,τι λέμε ότι είμαστε. Γιατί να μην την κάνουμε καθ’ εικόνα των ονείρων μας, όλων αυτών που σκεφτόμαστε και σχεδιάζουμε για εμάς και το μέλλον μας όταν σιωπηλοί κοιτάμε το άπειρο; Μπορούμε! Αρκεί να προσπαθήσουμε λίγο περισσότερο!